Βρίσκομαι στο
μέσον μιας λίμνης. Κοιτώντας τα ήρεμα νερά της παρατηρώ χιονισμένες
βουνοκορφές, πράσινες πλαγιές, σύννεφα να ταξιδεύουν και ψάρια να κολυμπούν στο
γαλάζιο του νερού. Κοιτώντας πιο προσεκτικά στα ακύματα νερά, παρατηρώ και τον
εαυτό μου. Η αντανάκλαση της εικόνας μου είναι μαγευτική και μου απορροφά όλη
την προσοχή. Σε απροσδιόριστη ώρα μια αναταραχή δημιουργείται, το νερό
ταράσσεται και οι εικόνες χάνονται. Τα είδωλα διαλύονται, σταματούν να
υπάρχουν. Ή υπάρχουν;
Παρατηρώντας
μέσα μου αντιλαμβάνομαι ότι τα είδωλα εξακολουθούν να υπάρχουν. Σηκώνοντας το
βλέμμα μου παρατηρώ το χώρο έξω από τη
λίμνη. Παρατηρώ τα βουνά, τα σύννεφα, και το γαλάζιο ουρανό. Τα ψάρια που
είναι; Και εγώ που είμαι; Κατάλαβα ότι προσδιορίζομαι μέσω των ειδώλων και αν
εξαφανιστούν τα είδωλα ποιος είμαι; Ποιο είναι το ψεύτικο και ποιο το αληθινό;
Τι είναι
είδωλο; Είδωλο είναι η εικόνα που σχηματίζει ο εγκέφαλός δια μέσου των ματιών όταν φωτεινές ακτίνες πέσουν πάνω τους
Τα είδωλα τα διακρίνω σε τρία
είδη:
- α) Πραγματικά είδωλα: είναι
αυτά που δημιουργούνται την παρούσα στιγμή στον εγκέφαλο
- β) Είδωλα μνήμης. Είναι τα
είδωλα που δημιουργήθηκαν στο παρελθόν, διατηρούνται στη μνήμη και ανασύρονται
από αυτήν ανάλογα με την επιθυμία της συγκεκριμένης στιγμής. Έχουν τόση δύναμη
ανάλογα με την εντύπωση και τη γοητεία που μου δημιούργησαν κατά τον χρόνο της
καταγραφής τους. Όταν η προσοχή μου είναι στο παρόν τα είδωλα μνήμης
απουσιάζουν. Όταν το παρόν δεν έχει κανένα ενδιαφέρον το συμπληρώνω με τα
είδωλα που ανασύρω από το παρελθόν και συνήθως τα προβάλω και στο μέλλον. Και
επειδή το μέλλον σαν άγνωστο δεν μου παρέχει καμιά πληροφορία μάλλον τα προβάλω
στο παρελθόν κάπως τροποποιημένα.
- γ) Είδωλα που σχηματίζει ο
εγκέφαλος ακούγοντάς περιγραφές από τρίτους Τα ίδια είδωλα σχηματίζονται και
όταν διαβάζω ένα βιβλίο που περιγράφει ένα τοπίο, την ψυχή ή τον Θεό. Υπάρχουν
και τα θρησκευτικά είδωλα που σχηματίζει η σκέψη, η οποία, επειδή δεν μπορεί να
κατανοήσει αυτές τις έννοιες τις υποβαθμίζει στο δικό της πεδίο φτιάχνοντας
ναούς, τζαμιά και παγόδες, που τις στολίζει με αγάλματα και εικόνες, πιστεύοντας ότι όσο πιο μεγαλοπρεπή
είναι όλα αυτά τόσο περισσότερο ευχαριστιέται ο Θεός και τους δίνει την εύνοια
του. Και έτσι η σκέψη προσπαθώντας να γνωρίσει το Θεό τον υποβαθμίζει στο δικό
της πεδίο σαν είδωλο και τον χρησιμοποιεί κατά το προσωπικό της συμφέρον
αναπτύσσοντας εμπορικές σχέσεις με αυτόν (π.χ. εγώ θα είμαι συνεπής πιστός αλλά
εσύ θα μου εξασφαλίσεις το αιώνιο μέλλον).
Πως τώρα θα επικοινωνήσει
η σκέψη (χρονικός παράγοντας) με το Θεό (άχρονος παράγοντας). Μήπως χτίζοντας
μεγαλοπρεπείς ναούς περιτριγυρισμένους από πεινασμένους στους οποίους δεν δίνει
κανένας σημασία εκτός από την περίπτωση συναλλαγής με το θεό; Μήπως τάχα
δημιουργώντας ομάδες, που η κάθε μία ερμηνεύει με τα δικά της συμφέροντα αυτό
που δεν γνωρίζει;
Η
καθημερινότητα είναι γεμάτη από είδωλα για τον άνθρωπο. Στον ναό βρίσκονται οι
εικόνες. Τις βλέπει ο θρησκευόμενος και συγκινείται, τις φιλά, στέκεται μπροστά
τους με φόβο ακίνητος. Στον δρόμο βρίσκονται οι αφίσες. Κοιτάζει την επίπλαστη
ομορφιά ο περαστικός, βλέπει μια ωραία γυναίκα ή έναν ωραίο άνδρα (φτιαγμένους
στα εργαστήρια), και θαυμάζει κάτι που δεν υπάρχει. Στην τηλεόραση θαυμάζει τον
ηγέτη, εκείνον τον κενό πλην όμως χαρισματικό στον λόγο πολιτικό, που του
βιάζει το μυαλό με μαεστρία. Τον ακολουθεί. Στον αθλητισμό, διαλέγει τον δικό
του ήρωα (είδωλο), τον παρακολουθεί συνεχώς, συγκινείται με την χαρά του,
πέφτει σε θλίψη με την αποτυχία του.
Ανάλογα με τη
γοητεία που μου δημιουργούν τα είδωλα, προσπαθώ να τα διατηρήσω περισσότερο ή
λιγότερο. Αν μου ασκούν πολύ μεγάλη γοητεία
για μεγάλο χρονικό διάστημα καταλαμβάνομαι από έμμονες ιδέες. Έτσι ο
εγκέφαλος είναι γεμάτος με είδωλα τα οποία με κατευθύνουν. Και εγώ επενδύω σε
αυτά.
Όλα τα είδη
των ειδώλων προβάλλονται στο ίδιο κέντρο του εγκεφάλου και έτσι μου διεγείρουν
τα ίδια συναισθήματα άσχετα από το αν
ένα γεγονός έχει συμβεί ή έχω φανταστεί ότι συνέβη.
Όταν είμαι σε
καλή διάθεση προβάλω θετικά είδωλα ενώ όταν είμαι σε κακή προβάλω αρνητικά τα
οποία προσπαθώ να αποφύγω και να μην τα σκέφτομαι. Άλλες φορές γίνομαι ειδωλολάτρης
και άλλες ειδωλομάχος που είναι οι δύο
όψεις του ίδιου νομίσματος. Όλα τα είδωλα μάχονται μέσα μου διεγείροντας
παράλληλα και το αντίστοιχο συναίσθημα. με σκοπό να μου αποσπάσουν την
προσοχή και έτσι να αποκτήσει κάποιο από
αυτά κυριαρχία. Κάθε φορά με καλούν να πάρω θέση. Έτσι σε όποιο είδωλο δίνω την
προσοχή μου (άρα και την ενέργεια μου) αυτό επικρατεί για όσο χρονικό διάστημα
το σκέφτομαι. Όταν αποσύρω την προσοχή μου από αυτό τότε το είδωλο διαλύεται
δίνοντας τη θέση του στο επόμενο.
Η σκέψη
λειτουργεί μέσω των ειδώλων και της γοητείας που της ασκούν αυτά. Έτσι επενδύω
στα είδωλα παρατηρώντας παράλληλα ότι η μάχη μεταξύ τους είναι αέναη. Και ποιος
παράγοντας μπορεί να σταματήσει αυτή τη μάχη. Μήπως ένα ισχυρότερο (άρα και
ιδανικό) είδωλο κατασκευασμένο από τη σκέψη; Επομένως η μόνη δυνατότητα της σκέψης είναι να
δημιουργεί είδωλα άρα και ο σκεπτόμενος άνθρωπος, σαν μέρος της σκέψης είναι
και αυτός εξ ολοκλήρου είδωλο.
