Δευτέρα 24 Ιουλίου 2017

Τάξη και ιδεασμός


n  Το μεγαλύτερο εμπόδιο για την αντίληψη είναι η ιδέα. Ποια είναι η διαφορά ανάμεσα στο γεγονός και την ιδέα, την εντύπωση για το γεγονός;

Πως βλέπουν οι ειδικοί την αντίληψη, το κοίταγμα, το γεγονός;

n  Λένε ότι η συνείδηση ενεργεί μέσα από τα αισθητήρια όργανα. Βλέπει ένα αντικείμενο. Η συνείδηση παίρνει τη μορφή του αντικειμένου. Είναι σαν το νερό που παίρνει το σχήμα του δοχείου. Αυτό είναι αντίληψη.

Τι είναι για σας η αντίληψη, το κοίταγμα, το να δεις; Βλέπετε το κομοδίνο, έχετε την εικόνα του κομοδίνου, επομένως, το αναγνωρίζετε σαν κομοδίνο. Όταν βλέπετε αυτό το έπιπλο, έχετε πρώτα την εικόνα ή πρώτα βλέπετε, έχετε την εικόνα και μετά αναγνωρίζετε;

n  Η εικόνα γεννιέται ακαριαία, μετά το ονομάζουμε κομοδίνο. Υπάρχει το κοίταγμα και η άμεση ονομασία.

Επομένως, δεν έχω την εικόνα πρώτα. Υπάρχει το κοίταγμα, ο συνειρμός, η αναγνώριση, η ονομασία. Δεν αρχίζω με την ονομασία, με την εικόνα. Αυτό είναι αρκετά απλό. Βλέπω εσάς σήμερα το πρωί. Σας είδα χθές, και επομένως, υπάρχει μια εικόνα για σας. Ώστε, αυτή η εικόνα είστε εσείς. Υπάρχει διαφορά ανάμεσα στο φυσικό αντικείμενο της αντίληψης και τη νοητική εικόνα της αντίληψης;

n  Υπάρχει διαφορά ανάμεσα στα δύο. Το ένα είναι καθαρά μια εικόνα ενός σχήματος όπως στην περίπτωση του αντικειμένου, το άλλο είναι μια εικόνα δημιουργημένη από αντιδράσεις, που δεν είναι απλώς σχήμα και μορφή.

Ας πάρουμε κάτι απλό. Βλέπετε ένα φίδι. Τα εγκεφαλικά κύτταρα είναι διαμορφωμένα ως προς τα φίδια, ξέρουν ότι τα φίδια είναι επικίνδυνα. Ο εγκέφαλος είναι διαμορφωμένος από την παιδική ηλικία σχετικά με τον κίνδυνο του φιδιού και γι’ αυτό αντιδρά. Το μικρό παιδί μη ξέροντας τον κίνδυνο, μπορεί να μην αντιδράσει, αλλά η μητέρα του πάει και του το λέει. Το κομοδίνο, η ονομασία του, έχει σχηματίσει μια εικόνα στα εγκεφαλικά κύτταρα. Έτσι λέω αυτό είναι κομοδίνο. Τα εγκεφαλικά κύτταρα έχουν διαμορφωθεί από ένα ορισμένο περιβάλλον να το ονομάζουν κομοδίνο.

n  Επομένως, το ζήτημα είναι ότι, πριν δούμε το γεγονός, γεννιέται η ιδέα-εικόνα για το γεγονός που μπορεί να μην είναι αναγκαστικά πραγματική.

Λέτε ότι όταν νιώθει κανείς θυμό, μετά έρχεται η ονομασία του αισθήματος και η ονομασία αυτή δυναμώνει το παρελθόν;

n  Συναντώ τον αδελφό μου. Έχουμε μαλώσει και είμαι επιφυλακτικός όταν τον συναντώ την επόμενη φορά. Ώστε είμαι εντελώς ανίκανος να τον δω. Βλέπω μόνο την ιδέα.

Υπάρχει βία, θυμός. Τη στιγμή του θυμού δεν υπάρχει ονομασία. Μια στιγμή αργότερα, το ονομάζω θυμό. Η ονομασία αυτού του αισθήματος – θυμός – καταγράφει αυτό το γεγονός και δυναμώνει το παρελθόν, τη μνήμη, που έχει αναγνωρίσει αυτό το αίσθημα σαν θυμό.

n  Αυτό είναι κάτι διαφορετικό από την ονομασία.

Ερχόμαστε και σε αυτό. Υπάρχει το κομοδίνο, υπάρχει το πρόσωπο, μετά όλες οι συγκινησιακές αντιδράσεις. Είμαι θυμωμένος, τη στιγμή του θυμού δεν υπάρχει ονομασία, μια στιγμή αργότερα υπάρχει ονομασία. Γιατί ονομάζουμε; Γιατί λέμε «είμαι θυμωμένος»; Γιατί υπάρχει η ανάγκη να το βάλουμε σε λέξεις; Ή μήπως είναι απλώς συνήθεια, μια άμεση αντίδραση;

n  Αρχίζει ένας αμυντικός μηχανισμός. Η ίδια η αναγνώριση δημιουργεί μια κατάσταση που λέει «δεν θέλω να έλθω σε σύγκρουση».

Αυτό είναι το ένα μέρος του πράγματος – η ονομασία σαν διαδικασία αυτοάμυνας. Γιατί δίνουμε όνομα σε κάποια αντίδραση;

n  Διαφορετικά, δε θα ένιωθε κανείς ότι υπάρχει.
n  Αν δεν έδινα όνομα, δεν θα υπήρχε συνέχιση.

Γιατί ο νους δίνει συνέχιση;

n  Για να νιώθει ότι υπάρχει.

Τι υπάρχει – το αίσθημα, ο θυμός; Γιατί έχει πάρει η ονομασία τόση σπουδαιότητα; Ονομάζω το σπίτι μου, τη γυναίκα μου, το παιδί μου. Η ονομασία δυναμώνει το εγώ. Αν δεν ονόμαζα τι θα συνέβαινε; Ο θυμός θα τελείωνε. Γιατί θα πρέπει να υπάρχει συνέχιση; Γιατί ο εγκέφαλος, ο νους, λειτουργούν στη συνέχιση; Γιατί υπάρχει αυτή η λεκτικοποίηση όλη την ώρα;

n  Η λεκτικοποίηση εξασφαλίζει ότι θα υπάρχει κάποιο κατάλοιπο.

Γιατί το κάνουμε αυτό; Μπορεί να είναι μια συνήθεια, ένας τρόπος να δίνουμε συνέχιση σ’ ένα αίσθημα θυμού και να μην το τελειώνουμε. Όλα αυτά δείχνουν ότι ο νους χρειάζεται απασχόληση. Λοιπόν; Γιατί ο νους απαιτεί να ασχολείται με το θεό, το χρήμα; Γιατί;

n  Ο νους διεγείρεται όλη την ώρα. Αν δεν υπήρχαν ερεθίσματα, ο νους θα αποκοιμιόταν.

Αλήθεια; Μήπως αυτή ακριβώς η απασχόληση αποκοιμίζει το νου;

n  Γιατί ο νους αδρανοποιείται όταν δεν είναι απασχολημένος.

Αντίθετα, τη στιγμή που αρχίζουμε να ερευνούμε γιατί να υπάρχει αυτή η ανάγκη για οποιαδήποτε είδους απασχόληση, ο νους είναι κιόλας ολοζώντανος.

n  Η απλή έλλειψη απασχόλησης δεν είναι αρκετή.

Φυσικά. Υπάρχουν πολλοί που γίνονται όλο και πιο νωθροί κάθε μέρα όταν δεν έχουν καμιά απασχόληση. Αλλά το ερώτημα είναι γιατί ο νους θέλει να είναι απασχολημένος. Αλλιώτικα, θ’ αποκοιμηθεί; Ή μήπως είναι ο φόβος του κενού που κάνει το νου να θέλει να είναι απασχολημένος; Ερευνώ. Στην έρευνα ο νους δεν θα αποκοιμηθεί. Και μόνο ο νους που δεν είναι απασχολημένος μπορεί να ερευνήσει. Έτσι οι πιο πολλοί από μας πέφτουν στις συνήθειες που μας εμποδίζουν να βλέπουμε. Εγώ είμαι χριστιανός και για όλη την υπόλοιπη ζωή μου είμαι χριστιανός. Εσύ είσαι μουσουλμάνος και για όλη την υπόλοιπη ζωή σου είσαι μουσουλμάνος. Αλλά αν ρωτήσω τον εαυτό μου γιατί είμαι χριστιανός, ανοίγω την πόρτα στην έρευνα. Επομένως η ονομασία μπορεί να είναι μέρος αυτού του φόβου του ότι δεν ξέρουμε τι να κάνουμε.

n  Είναι ο φόβος να εγκαταλείψουμε την ακτή του γνωστού.

Αυτό είναι όλο. Ώστε, μπορεί ο νους, τα εγκεφαλικά κύτταρα, μπορούν να παρατηρούν την αντίδραση που ονομάζουμε θυμό, να μην την ονομάζουν κι έτσι να την τελειώνουν; Αν το κάνει αυτό, δεν υπάρχει μεταφορά. Όταν την επόμενη φορά γεννιέται η αντίδραση, που έχω ονομάσει θυμό, θα έχει εντελώς διαφορετική σημασία, εντελώς διαφορετική ποιότητα.

n  Η δυσκολία μας είναι ότι συναντούμε το θυμό με την ιδέα.

Γιατί έχουμε ιδέες, θεωρίες; Ας αρχίσουμε ξανά. Ξέρουμε το θυμό, την ονομασία, τη διαμορφωμένη, προκαθορισμένη αντίδραση. Λοιπόν, βλέπουμε ότι η ονομασία είναι ένας παράγοντας που δίνει συνέχιση στο θυμό. Βλέπω την αλήθεια ότι με την ονομασία δίνουμε συνέχιση. Έτσι δεν ονομάζω. Όπως βλέπω τον κίνδυνο του φιδιού και δεν το αγγίζω, έτσι δεν αγγίζω ούτε αυτό. Βλέπω ότι η ονομασία του γεγονότος δίνει συνέχιση σε κάτι που εγώ ονόμασα θυμό κι έτσι η ονομασία δίνει διάρκεια. Επομένως, η ονομασία τελείωσε. Επομένως ο θυμός υφίσταται μεταβολή.

n  Φαίνεται ότι κατά τη στιγμή που είμαστε ικανοί να παρατηρήσουμε το θυμό, ο θυμός εξαφανίζεται κι ο θυμός υπάρχει τη στιγμή που δεν είμαστε ικανοί να τον παρατηρήσουμε.

Όχι. Με αποκαλείς βλάκα. Θυμώνω. Δεν μ’ αρέσει να με αποκαλείς βλάκα. Το βλέπω αυτό. Βλέπω την απατηλότητα της ονομασίας. Επομένως που είναι η αντίδραση; Αυτό συμβαίνει άμεσα, στιγμιαία. Αντί να ονομάσω, συμβαίνει αυτό κι επομένως, δεν υπάρχει καθόλου πλήγωμα. Έχουμε τις ιδέες πρώτα και μετά την αντίληψη, τη δράση.

n  Αντί για μια πράξη αντίληψης έχουμε τη βαθιά μας διαμόρφωση και εξάρτηση. Όλα αυτά μαζί, το πολιτιστικό, το κοινωνιολογικό, το ανθρωπολογικό, είναι ένα έτοιμο πλαίσιο αναφοράς που μας δίνει μια αίσθηση ασφάλειας.

Γιατί το κάνετε αυτό;

n  Ανατραφήκαμε μ’ αυτόν τον τρόπο.

Αυτό δεν είναι αρκετό. Δεν ξέρετε γιατί το κάνετε αυτό; Ξέρουμε ότι είναι ωφέλιμο οικονομικά και κοινωνιολογικά. Υπάρχει ακόμα η νοοτροπία της ομάδας. Αυτό είναι φοβερά σημαντικό. Κάντε το βήμα και βγείτε έξω από τις θεωρίες, τα υποδείγματα του χριστιανισμού, του βουδισμού, του ισλάμ, και τότε θα δείτε τι θα συμβεί. Προσωπικά δεν έχω καμιά θεωρία, κανένα τύπο. Εσείς γιατί έχετε; Οι θεωρίες που είναι μοντέλα, σας δίνουν ασφαλή καθοδήγηση στη δράση. Χαράζουμε πρώτα τη γραμμή και σύμφωνα μ’ αυτήν ενεργούμε και σ’ αυτό υπάρχει ασφάλεια. Ώστε ο φόβος της ανασφάλειας πρέπει να είναι μια από τις αιτίες για την οποία έχουμε θεωρίες, ιδέες. Ο νους θέλει να είναι σίγουρος. Τα εγκεφαλικά κύτταρα λειτουργούν μόνο όταν υπάρχει απόλυτη τάξη. Και στη θεωρία, στον τύπο υπάρχει απόλυτη τάξη.

n  Εννοείτε ότι έκ φύσεως έχουμε μια έμφυτη επιθυμία για τάξη;

Ακόμα και φυσιολογικά, αν δεν έχω έναν ορισμένο τύπο τάξης, ο οργανισμός επαναστατεί. Η τάξη είναι απολύτως αναγκαία, ουσιαστική. Οι τύποι είναι ο πιο ασφαλής τρόπος για να έχουμε τάξη. Δεν προσέξατε ότι πριν αποκοιμηθείτε, τα εγκεφαλικά κύτταρα αποκαθιστούν την τάξη; «Δεν έπρεπε να το είχα κάνει αυτό, δεν έπρεπε να είχα πει το άλλο». Και όταν αποκοιμηθείτε, αν εσείς δεν αποκαταστήσετε την τάξη, ο εγκέφαλος δημιουργεί τη δική του τάξη. Όλα αυτά είναι γεγονός. Τα εγκεφαλικά κύτταρα απαιτούν τάξη και ασφάλεια. Και οι τύποι είναι ένας από τους πιο ασφαλείς τρόπους να οργανώσει κανείς τη ζωή του χωρίς αταξία. Οι τύποι είναι αναγκαίοι για ένα νου που θέλει τάξη, που ελπίζει να βρει τάξη. Τι συμβαίνει; Ελπίζει να βρει τάξη στη φυλετική νοοτροπία – η φυλή του έθνους – και αν κάνετε έναν βήμα και βγείτε έξω από αυτά, υπάρχει κίνδυνος. Επομένως το να ονομάζεις τον εαυτό σου Έλληνα κτλ, σημαίνει να είσαι ασφαλής. Εφόσον ανήκω σε μία ομάδα είμαι ασφαλής. Λοιπόν, τι συμβαίνει όταν εσείς έχετε τους δικούς σας τύπους κι’ εγώ τους δικούς μου; Είμαι χριστιανός κι εσείς είστε μουσουλμάνοι. Υπάρχει διαίρεση, επομένως ανασφάλεια. Τα εγκεφαλικά κύτταρα απαιτούν ασφάλεια, τάξη, γιατί θέλουν να έχουν αρμονία. Χρησιμοποιούν τους τύπους σαν μέσο για την τάξη. Αλλά η αναζήτηση της τάξης μέσα από τύπους, δημιουργεί διαίρεση, αταξία. Μόλις δω τον πραγματικό κίνδυνο, τι συμβαίνει; Τότε δεν αναζητώ ασφάλεια στον τύπο, τότε ερευνώ αν υπάρχει ασφάλεια σε οποιαδήποτε άλλη διεύθυνση, αν υπάρχει καν τέτοιο πράγμα που ονομάζεται ασφάλεια.

n  Αλλά ο εγκέφαλος χρειάζεται ασφάλεια.

Ο εγκέφαλος πρέπει να έχει τάξη.

n  Η τάξη δεν είναι ασφάλεια;

Η τάξη είναι ασφάλεια, η τάξη είναι αρμονία, αλλά η ίδια η αναζήτηση της τάξης καταλήγει σε αταξία. Επομένως, βλέποντας το, πετάω όλους τους τύπους. Δεν είμαι πια χριστιανός, μουσουλμάνος, βουδιστής. Πετάξτε τα όλα αυτά. Αυτή η απόρριψη είναι νοημοσύνη. Στην ίδια την απόρριψη ο νους έχει γίνει πολύ νοήμων. Η νοημοσύνη είναι τάξη. Δεν ξέρω αν το βλέπετε αυτό. Στον φωτισμό υπάρχει τάξη. Επομένως ο εγκέφαλος μπορεί να λειτουργεί σε τέλεια κατάσταση. Τότε η σχέση έχει μια εντελώς διαφορετική σημασία. Τα εγκεφαλικά κύτταρα αναζητούν την αταξία. Δεν βλέπουν τη φύση της αταξίας. Δεν καταλαβαίνουν τι είναι αταξία. Και μόνο όταν τα εγκεφαλικά κύτταρα απορρίψουν τη φυλετική νοοτροπία, τους τύπους, τότε σ’ αυτή την ίδια την απόρριψη γεννιέται η νοημοσύνη, που είναι τάξη.