Το κακό ...

Ε---- Ένα από τα πιο ζωτικά προβλήματα που πάντα απασχόλησε τον άνθρωπο είναι η αναγκαιότητα να περιορίσει το κακό. Οι εκδηλώσεις του κακού είναι τόσο πλατιές, τα προβλήματα του κακού τόσο περίπλοκα, ώστε το άτομο δεν ξέρει πως να τα χειριστεί. Ποιος είναι ο τρόπος να χειριστεί κανείς το κακό; Υπάρχει κακό ανεξάρτητα από το καλό;

            Άραγε, τι να εννοείτε; Το θάμνο με τα πολλά αγκάθια το ονομάζετε κακό; Ονομάζετε κακό το φίδι με το δηλητήριο; Κανένα άγριο ζώο δεν είναι κακό, ούτε ο καρχαρίας, ούτε ο τίγρης. Τι εννοείτε με τη λέξη κακό; Κάτι βλαβερό, κάτι που μπορεί να προκαλέσει τρομερή θλίψη, κάτι που μπορεί να φέρει μεγάλο πόνο, κάτι που μπορεί να καταστρέψει ή να εμποδίσει το φως της κατανόησης; Θα ονομάζατε τον πόλεμο κακό; Θα ονομάζατε τους στρατηγούς, τους κυβερνήτες, τους ναυάρχους κακούς επειδή βοηθούν στην πρόκληση του πολέμου, των καταστροφών;

Ε…. Μπορούμε να ονομάσουμε κακό, εκείνο που χαλάει τη φύση των πραγμάτων.

            Ο άνθρωπος είναι κτηνώδης, είναι κακός;

Ε…. Αν διαστρέφει, αν με κακή πρόθεση κάνει μερικά πράγματα να παρεκλίνουν …

            Αναρωτιέμαι τι ακριβώς σημαίνει η λέξη «κακό». Τι σημαίνει «κακό» για έναν άνθρωπο με νοημοσύνη; Για έναν άνθρωπο που έχει επίγνωση όλης της φρίκης που υπάρχει στον κόσμο;

Ε…. Κακό είναι εκείνο που περιορίζει τη συνείδηση, εκείνο που φέρνει σκοτάδι.

            Αυτό το κάνουν ο φόβος, η θλίψη, ο πόνος. Θα λέγατε ότι κακό είναι η ενθάρρυνση του φόβου; Είναι το κακό ένα μέσο για να συνεχίζει η θλίψη; Είναι το κακό μια διαμόρφωση κοινωνική ή περιβαλλοντική που διαιωνίζει τον πόλεμο; Όλα αυτά περιορίζουν τη συνείδηση και προκαλούν σκοτάδι και θλίψη. Το κακό, σύμφωνα με τη χριστιανική ιδέα είναι ο διάβολος. Έχετε εσείς κάποια ιδέα για το κακό; Αν ναι, ποια είναι; Προσωπικά, δεν σκέφτομαι ποτέ το κακό. Θα λέγατε ότι στο άνθισμα της καλοσύνης, δεν υπάρχει καθόλου κακό; Ότι αυτή η κατάσταση δεν γνωρίζει κακό; Ή μήπως το κακό είναι μια επινόηση του νου που γεννάει το φόβο και που δημιουργεί το καλό;

Ε…. αν κατέβει κανείς κάτω στα βάθη του ανθρώπινου νου, στην ιστορία της ανθρωπότητας, πάντα θα βρει εκεί το μάγο ή τη μάγισσα που ανατρέπει τους νόμους της φύσης και που προκαλεί φόβο και σκοτάδι. Είναι ένα από τα πιο παράξενα στοιχεία του ανθρώπινου νου. Εξαιτίας αυτού του τρομερού φόβου για το άγνωστο, αυτό το χωρίς όρια, χωρίς τέλος σκοτάδι, που κυριαρχεί σ’ όλη την ιστορία, ο άνθρωπος έβγαζε κραυγή ζητώντας προστασία – μια κραυγή που αντηχεί μέσα στην ανθρώπινη συνείδηση. Είναι λοιπόν αυτό το άγνωστο, ή χωρίς όνομα μήτρα του φόβου. Δεν αρκεί να υποθέσουμε ότι αυτό είναι φόβος. Είναι όλα αυτά και περισσότερα.

            Λέτε ότι βαθιά μέσα στον άνθρωπο, στις εσώτερες πτυχές του νου, υπάρχει φόβος για το άγνωστο, για κάτι που ο άνθρωπος δεν μπορεί ν’ αγγίξει ή να φανταστεί; Επειδή φοβάται τόσο βαθιά, ζητάει προστασία από τους θεούς και καθετί που ξυπνάει αυτό τον κίνδυνο, κάθε υπαινιγμό αυτού του κρυφού πράγματος, το ονομάζει κακό;

Ε…. Αυτό το σκοτάδι υπάρχει πάντοτε βαθιά μέσα στην ανθρώπινη συνείδηση.

            Είναι το κακό το αντίθετο του καλού ή είναι ολοκληρωτικά ανεξάρτητο από το καλό;

Ε…. Είναι ανεξάρτητο από το καλό.

            Λέτε ότι είναι ανεξάρτητο. Ώστε, είναι το κακό κάτι που είναι καθαυτό άσχετο με το ωραίο, με την αγάπη; Ο άνθρωπος πάντα επιζήτησε προστασία από το κακό, όπως θα την επιζητούσε ενάντια σ’ ένα ζώο. Υπάρχει αυτός ο κρυμμένος σκοτεινός φόβος. Ο άνθρωπος τον γνωρίζει, τρομάζει και προσπαθεί με επικλήσεις, τελετουργίες, κτλ. να τον απομακρύνει και να προφυλαχθεί. Ο θάμνος, τόσο γεμάτος με αγκάθια, προστατεύεται από το ζώο και το ζώο θα το έλεγε αυτό κακό γιατί εμποδίζεται να φάει τα φύλλα. Υπάρχει λοιπόν κάποια δύναμη, κάποια ενσάρκωση του κακού που είναι ολότελα ξεχωριστή από το καλό, το όμορφο; Έχουμε όλη αυτή την ιδέα ότι το κακό πολεμάει το καλό. Αυτό το κακό φαίνεται να ενσαρκώνεται σε κάποιους ανθρώπους και να πολεμάει πάντα το καλό και το ευγενικό. Ρωτάω, είναι το κακό κάτι ολότελα ανεξάρτητα από το καλό; Πρέπει να προσέξετε πολύ μη πέσετε σε προλήψεις.

Ε…. Ο «φόβος για κάτι» βρίσκεται σε αντίθεση με την καλοσύνη. Δεν είναι μόνο προστασία και φόβος, και ο φόβος που περιέχεται στο κακό, αλλά προστασία για να προχωρήσει κανείς μπροστά. Το αίτημα για προστασία έχει σαν σκοπό να προσφέρει προστασία από το κακό.

            Βλέπετε, όταν κατεβαίνετε βαθιά στη συνείδηση, φτάνετε σ’ ένα σημείο όπου το άγνωστο παρουσιάζεται σαν σκοτάδι, κι εκεί σταματάς, γιατί τρομάζεις. Ο νους διεισδύει βαθιά μέχρι ένα σημείο και βαθύτερα απ’ αυτό το σημείο υπάρχει το αίσθημα του σκοτεινού κενού. Εξαιτίας αυτού του σκοταδιού, δημιουργούμε προσευχές, ψαλμωδίες και ικεσίες και εξαιτίας του φόβου του σκοταδιού, ζητάμε προστασία. Μπορεί ο νους να προχωρήσει μέσα στο σκοτάδι, που σημαίνει μπορεί ο νους να μη φοβάται; Μπορείς να διαπεράσεις το σκοτάδι που φοβάσαι, που το έχεις ονομάσει κακό; Μπορείς να το διαπεράσεις τόσο ολοκληρωτικά ώστε το σκοτάδι να μην υπάρχει; Τότε, τι είναι κακό;

Ε…. Σ’ αυτή την είσοδο στο σκοτάδι, ποια είναι η δύναμη που θ’ ανοίξει τις πύλες;

            Η συνείδηση σαν σκέψη ερευνά τον εαυτό της – το βάθος της. Καθώς διεισδύει, συναντάει αυτό το σκοτάδι. Αυτή η έρευνα δεν είναι χρονική διαδικασία. Και ρωτάτε ποια είναι η δύναμη, η ενέργεια που θα διεισδύσει ως το βυθό του σκοταδιού, ποια είναι αυτή η ενέργεια και πως μπορεί να γεννηθεί; Η ίδια ενέργεια που άρχισε την έρευνα είναι ακόμη εδώ, πιο βαριά και ζωτική καθώς διεισδύει – αυτή η ίδια ενέργεια το διαπερνά. Γιατί ρωτάτε αν υπάρχει ανάγκη για μεγαλύτερη ενέργεια;

Ε…. Επειδή η ενέργεια στερεύει. Διεισδύουμε ως ένα σημείο και δεν προχωρούμε πιο πέρα.

            Εξαιτίας του φόβου, εξαιτίας του τρόμου για κάτι που δεν το ξέρουμε, διασκορπίζουμε την ενέργεια αντί να την εστιάζουμε. Θέλω να διεισδύσω στον εαυτό μου. Βλέπω ότι η διείσδυση στον εαυτό μου είναι η ίδια κίνηση όπως και η προς τα έξω. Είναι διείσδυση στο διάστημα, στο χώρο. Όταν διεισδύεις στο χώρο υπάρχει ένα ορισμένο αίτημα, μια ορισμένη ενέργεια. Αυτή η ενέργεια πρέπει να είναι χωρίς προσπάθεια, χωρίς παραμόρφωση. Καθώς διεισδύει, μαζεύει ορμή. Αν δεν βρει διέξοδο απ’ όπου να ξεφύγει, παραμορφώνεται. Γίνεται βαθύτερη, πλατύτερη, ισχυρότερη. Μετά φτάνεις σ’ ένα σημείο όπου υπάρχει σκοτάδι. Και πως εισδύει κανείς σ’ αυτό το σκοτάδι μ’ αυτή τη μεγάλη ενέργεια;

Ε…. Είπατε ότι καθώς διεισδύει κανείς σ’ αυτή τη σκοτεινή θάλασσα, το σκοτάδι δεν υπάρχει, υπάρχει φως. Αλλά όταν υπάρχει κακό στ’ ανθρώπινα όντα, σε ορισμένες καταστάσεις, σε ορισμένα γεγονότα, υπάρχει κάποια δράση που μπορεί να περιορίσει το κακό;

            Δε θα τοποθετούσα το ζήτημα έτσι. Η αντίσταση στο κακό δυναμώνει το κακό. Έτσι, αν ο νους ζει στην καλοσύνη, τότε δεν υπάρχει αντίσταση και το κακό δεν μπορεί να τον αγγίξει. Δεν υπάρχει περιορισμός του κακού.

Ε…. Δηλαδή, υπάρχει μόνο καλοσύνη;

            Πρέπει να ξαναγυρίσουμε σε κάτι άλλο – ο νους έχει διεισδύσει στο σκοτάδι και τελείωσε με το σκοτάδι. Αλλά υπάρχει κακό που είναι ανεξάρτητο απ’ όλα αυτά; Ή μήπως είναι το κακό μέρος του καλού; Βλέπετε, στη φύση, υπάρχει το μεγάλο που ζει τρώγοντας το μικρό, και το μεγαλύτερο το μεγάλο. Δεν θα το ονόμαζα αυτό κακό. Η σκόπιμη επιθυμία να πονέσουμε τον άλλον, είναι αυτό μέρος του κακού; Θέλω να πληγώσω κάποιον, είναι αυτό μέρος του κακού; Θέλω να πληγώσω γιατί μου έχεις κάνει κάτι, είναι αυτό κακό;

Ε…. Ναι, αυτό είναι μέρος του κακού.

            Τότε αυτό εμπεριέχει τη θέληση. Με πληγώνεις, κι επειδή εγώ είμαι περήφανος, θέλω ν’ ανταποδώσω. Η επιθυμία για ανταπόδοση είναι μια πράξη της θέλησης. Είτε είναι θέληση να ανταποδώσω ή να κάνω καλό, και τα δυό είναι κακό.

Ε…. Το κακό μπορεί να μπει όταν δεν φρουρούνται οι πύλες. Εδώ, πύλες είναι τα μάτια σου και τ’ αυτιά σου.

            Επομένως, λέτε πως όταν τα μάτια βλέπουν καθαρά, τ’ αυτιά ακούν καθαρά, τότε το κακό δεν μπορεί να μπει. Για να επαναλάβουμε, η σκόπιμη πρόθεση, η συγκέντρωση των προθέσεων, το αναμάσημα στη σκέψη, που όλα είναι βαθιά πρόθεση να πληγώσεις, είναι μέρος της θέλησης. Νομίζω εκεί βρίσκεται το κακό – η σκόπιμη ενέργεια να πληγώσεις. Με πληγώνεις, σε πληγώνω. Ή ζητώ συγνώμη και τελείωσε. Αλλά αν το κρατώ, το κατακρατώ, το δυναμώνω σκόπιμα, ακολουθώ μια τακτική να σε πληγώσω, που είναι μέρος της θέλησης του ανθρώπου να βλάψει ή να κάνει καλό, τότε υπάρχει κακό. 

          Υπάρχει λοιπόν τρόπος ζωής χωρίς θέληση; Τη στιγμή που αντιστέκομαι, βλέπω το κακό από τη μια μεριά και το καλό από την άλλη, κι ανάμεσα στα δύο αυτά υπάρχει σχέση. Όταν δεν υπάρχει αντίσταση, δεν υπάρχει σχέση ανάμεσα στα δύο. Τότε η αγάπη είναι ανοιχτός χώρος, διάστημα, χωρίς λέξεις, χωρίς αντίσταση. Η αγάπη είναι δράση που πηγάζει από το κενό. Όταν τα αρσενικά στοιχεία σκόπιμα επιβάλλονται, απαιτούν, κυριαρχούν, θέλουν να έχουν κάτι δικό τους, ο άνθρωπος προσκαλεί το κακό. Αλλά και το θηλυκό προσκαλεί το κακό όταν υποχωρεί, υποχωρεί σκόπιμα, όλο και υποχωρεί με την πρόθεση να κυριαρχήσει.

            Επομένως, εκεί που υπάρχει η πονηρή επιδίωξη κυριαρχίας, που είναι η λειτουργία, η δράση της θέλησης, εκεί αρχίζει το κακό. Ακριβώς ενάντια στο κακό αυτό προσπαθούμε να προστατέψουμε τον εαυτό μας. Εμείς οι ίδιοι δημιουργούμε το κακό, κι εμείς πάλι σχεδιάζουμε έναν κύκλο, ένα διάγραμμα γύρω από το κατώφλι της πόρτας για να βρούμε προστασία από το κακό, ενώ μέσα μας δρα το φίδι του κακού.

            Κράτα το σπίτι σου καθαρό. Τίποτε δε μπορεί να σε αγγίξει. Ζητάμε προστασία από θεούς που εμείς δημιουργήσαμε. Είναι αλήθεια εξωφρενικό.

            Όλοι αυτοί οι πόλεμοι, όλα τα φυλετικά μίση, όλα τα συσσωρευμένα μίση που ο άνθρωπος από πάντα μάζευε, αυτά πρέπει να έφτιαξαν ένα συλλογικό μίσος, ένα συσσωρευμένο κακό. Οι Χίτλερ, οι Μουσολίνι, οι Στάλιν, τα στρατόπεδα συγκέντρωσης, οι Αττίλες – όλα αυτά αναγκαστικά έχουν αποθηκευτεί, έχουν φτιάξει ένα σώμα κάπου.

            Αλλά και το αίσθημα «μη σκοτώνετε, να είστε καλοί, ευγενικοί, να συμπονάτε» κι αυτό αναγκαστικά θα είναι αποθηκευμένο κάπου. Όταν οι άνθρωποι προσπαθούν να προστατευθούν από το ένα, το κακό, προστατεύονται και από το καλό, γιατί ο άνθρωπος δημιούργησε και τα δυό.

            Λοιπόν, μπορεί ο νους να διεισδύει στο σκοτάδι και αυτή η ίδια η διείσδυση να διαλύσει το σκοτάδι;